تأثیر نحوة حدوث نفس بر تفاوت‌های ادراکی زن و مرد

سنا فیروزه؛ سعید انواری

دوره 6، شماره 10 ، فروردین 1404، صفحه 9-36

https://doi.org/10.22054/jcst.2025.83652.1201

چکیده
  زنان و مردان در مسائل ادراکی با یکدیگر اختلاف دارند. عوامل مختلفی مانند عوامل جسمانی و اجتماعی باعث ایجاد این اختلاف شده‌اند. این سؤال مطرح است که از منظر فلاسفۀ اسلامی، این تفاوت‌های ادراکی ناشی از تفاوت نفوس زنان و مردان است و یا ناشی از شرایط متفاوت فیزیولوژیکی و اجتماعی ایشان است؟ به‌عبارت‌دیگر آیا نفوس دارای جنسیت هستند یا ...  بیشتر

مطالعه تطبیقی انتقادی تقلیل معراج پیامبر اکرم (ص) به رؤیا (دهلوی، جابری و سروش) از منظر مفسران فریقین با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی

کاووس روحی برندق؛ اسماعیل شعبانی کامران

دوره 6، شماره 10 ، فروردین 1404، صفحه 39-82

https://doi.org/10.22054/jcst.2025.84593.1217

چکیده
  مسئله: این پژوهش به بررسی و نقد دیدگاه‌های اندیشمندانی همچون دهلوی، جابری و سروش درباره مسئله معراج پیامبر اکرم (ص) می‌پردازد و با استناد به تفاسیر قرآن و سایر دیدگاه‌های انتقادی، آن‌ها را ارزیابی می‌کند. هدف: دستیابی به درکی صحیح و جامع از نحوه وقوع معراج پیامبر اکرم (ص) است. روش: این پژوهش در مرحله گردآوری داده‌ها، به شیوه کتابخانه‌ای ...  بیشتر

وحی و شهود در نظر روزبهان بقلی شیرازی

محمود شالویی

دوره 6، شماره 10 ، فروردین 1404، صفحه 85-116

https://doi.org/10.22054/jcst.2025.84592.1216

چکیده
  روزبهان بقلی شیرازی، عارف سده ششم و هفتم به قرآن و حدیث توجه بسیار داشته و با توجه به اندیشه و آثارش اعتنای او به کشف و شهود خویش به چشم می‍آید. او به وحی به‌عنوان الهام غیبی حضرت حق به رسولان برگزیده اعتقاد دارد و کشف و شهود عارفان را نیز لطف و مرحمتی الهی می‍داند. مسئله تحقیق بررسی جایگاه وحی و شهود در اندیشه روزبهان بقلی است که ...  بیشتر

بررسی تطبیقی-انتقادی تحول خداوند به نسبت باورهای مؤمنان از دیدگاه ابن عربی با کلام امامیه

محمود صیدی؛ مجید بیگی؛ صالح حسن زاده

دوره 6، شماره 10 ، فروردین 1404، صفحه 117-136

https://doi.org/10.22054/jcst.2025.83687.1205

چکیده
  ابن عربی ایده رؤیت خداوند را از متکلمان اشعری مسلک پذیرفته و در رویکردی ابداعی نظریه تحول الهی به نسبت باورهای مؤمنان را بدان افزوده است. بنیان نظریه تحول، حدیثی است منقول در منابع روایی اهل سنت که به‌طورکلی این حدیث تبدیل به یکی از باورهای اهل حدیث شده است مقاله پیشرو باهدف نقد و بررسی بر اساس مبانی کلامی شیعه به روش تحلیلی-توصیفی ...  بیشتر

تحلیل تطبیقی ابدیت عذاب از دیدگاه ابن عربی و علامه طباطبایی

فردین دارابی میدانی؛ محمد شعبانپور

دوره 6، شماره 10 ، فروردین 1404، صفحه 137-172

https://doi.org/10.22054/jcst.2025.84243.1213

چکیده
  مسئله جاودانگی در عذاب در جهان واپسین، یکی از موضوعات مهم و چالش‌برانگیز در عرصه علوم اسلامی، ازجمله کلام، فلسفه و تفسیر است. این موضوع به دلیل ارتباط عمیق آن با مفاهیم بنیادینی چون رحمت الهی، عدالت و فطرت انسانی، همواره موردتوجه اندیشمندان قرارگرفته است. حکیمان الهی خداوند را خیر مطلق، بی‌نیاز و دارای رحمت واسعه می‌دانند؛ درحالی‌که ...  بیشتر

بررسی تطبیقی اعاده معدوم از منظر امامیه و ماتریدیه

حسین عارفی نیا؛ محمد رضاپور؛ مصطفی سلطانی

دوره 6، شماره 10 ، فروردین 1404، صفحه 173-204

https://doi.org/10.22054/jcst.2025.85341.1227

چکیده
  چگونگی رستاخیز انسان در محشر از مباحث مهم مربوط به معاد در بین مذاهب است. این مقاله با گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای به روش تحلیلی ـ مقایسه‌ای در مقام جواب به این سؤال است که از منظر امامیه و ماتریدیه، رستاخیز انسان در قیامت به‌صورت اعاده عین معدوم خواهد بود یا تجمیع اجزای پراکنده خواهد بود؟ به‌گونه‌ای که اعاده و برگشت انسان ...  بیشتر

تقیه در سیره عملی امام سجاد(ع) بازخوانی تطبیقی برجسته‌ترین روایات و پاسخ به چالش پارادوکس دروغگویی تقیه

فاطمه طاهری زاده؛ محمد معینی فر

دوره 6، شماره 10 ، فروردین 1404

https://doi.org/10.22054/jcst.2025.85615.1230

چکیده
  سجاد(ع) در یکی از بحرانی‌ترین دوره‌های تاریخ اسلام، یعنی دوران پس از عاشورا و حاکمیت استبدادی بنی‌امیه، با بهره‌گیری از شیوه تقیه، توانست گام‌های مؤثری در جهت حفظ و گسترش مکتب تشیع بردارد. ایشان با درک عمیق از شرایط سیاسی و اجتماعی، از تقیه نه‌تنها به‌عنوان وسیله‌ای برای حفظ جان خویش و پیروانش، بلکه به‌مثابه ابزاری راهبردی برای ...  بیشتر

مطالعه تطبیقی نظریه‌های معنا در بین اصولیان مسلمان و فیلسوفان زبان غربی

محمدصادق کاملان؛ سعید ضیائی‌فر؛ امیر حسین صفاحسینی

دوره 6، شماره 10 ، فروردین 1404

https://doi.org/10.22054/jcst.2025.80518.1189

چکیده
  مساله این نوشتار، معناشناسی و بحث از هستی شناسی معناست. درواقع در این مقاله به دو رویکرد هستی شناسانه در معنا پرداخته می شود. رویکرد وجودی و رویکرد عدمی. معنا شناسی نقش تعیین کننده ای در روند تفسیر متن وکشف معنا دارد. در این مقاله سعی شده به روش استدلالی و فلسفی ، دیدگاه دو گروه از متخصصان دانش‌های زبانی بررسی گردد. استدلالها و نظراتی ...  بیشتر

مطالعه تطبیقی معناشناسی صفات الهی (احد و واحد) در قرآن کریم از دیدگاه مفسران فریقین

مریم علیزاده؛ زری پیشگر

دوره 6، شماره 10 ، فروردین 1404

https://doi.org/10.22054/jcst.2025.85373.1228

چکیده
  یکی از اهداف قرآن کریم، شناخت و معرفت به خداوند است. به همین منظور در موارد مختلف از اوصاف الهی یاد می‍کند؛ اما به دلیل تمرکز مفسران بر دستیابی به معارف قرآنی و کشف مراد الهی از آیات، معناشناسی اوصاف الهی، کمتر موردتوجه قرار گرفته است. همین امر در برخی موارد باعث غفلت از هدف قرآن در شناخت اوصاف الهی شده و در برخی موارد نیز سوء فهم در ...  بیشتر

نقد و پاسخ‎ به مغالطات ناصرالقفاری دربارۀ کیفیت علمِ امامان اثناعشری

حسین رضایی؛ سید محمد حسینی قزوینی

دوره 6، شماره 10 ، فروردین 1404، صفحه 317-346

https://doi.org/10.22054/jcst.2025.79409.1164

چکیده
  از مباحث مهم امامت، علم و گسترۀ دانشی امام معصوم است. پژوهش‎حاضر، درصدد نقد و پاسخ به شبهاتی که به‌عنوان هم‌رتبگی علم امامان با علم الهی در کتاب قفاری طرح شده می‎باشد. وی تلاش کرده با دستیابی به برخی از ادلّه و شواهد مکتوب روایی، استمرار نزول وحی بر امامان دوازده‌گانه بنابر اعتقاد امامیه پس از رحلت رسول خدا صلی‌الله علیه وآله ...  بیشتر

فراتحلیل سرشت انسان از رهگذر مقایسه تطبیقی انگاره‌های حِکمی در اندیشه علامه طباطبایی و آگوستین

علی آقاجانی

دوره 6، شماره 10 ، فروردین 1404

https://doi.org/10.22054/jcst.2025.85243.1223

چکیده
  آیت‌الله عبدالله جوادی آملی از اندیشمندان معاصری است که در حوزه‌های گوناگون علوم انسانی-اسلامی، به‌ویژه کلام سیاسی، صاحب‌نظر بوده و شخصیت علمی او به دلیل جامعیت نسبی در دین‌شناسی و پردازش مسائل کلام سیاسی و همچنین ورود به سیاست نظری و عملی در جایگاه عالم‌دینی، شایسته بررسی و تحلیل از ابعاد مختلف، ازجمله جریان‌های فکری رقیب تأثیرگذار، ...  بیشتر

راهکارهای قرآنی و روایی ایجاد تعادل بین تبری با مفهوم مدارا در جوامع چند فرهنگی

علی غضنفری؛ مریم حسینی

دوره 6، شماره 10 ، فروردین 1404

https://doi.org/10.22054/jcst.2025.86883.1239

چکیده
  یکی از آموزه‌های اسلام «تبری» یعنی دشمنی با دشمنان خدا و اهل باطل است که به‌عنوان رکن اساسی ایمان، هویت دینی مسلمانان را شکل می‌دهد و در منظومه اعتقادی اسلام از جایگاهی ویژه برخوردار است. از سوی دیگر در اسلام بر «مدارا» به معنای تحمل و احترام به عقاید گوناگون و انعطاف‌پذیری در تعامل با دیگران تأکید شده است. هرگونه سوءبرداشت ...  بیشتر