نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم دانشکده علوم قرآنی تهران
2 دانش‌پژوه سطح 4، رشته تفسیر تطبیقی، مؤسسه آموزش علوم اسلامی کوثر،
چکیده
یکی از آموزه‌های اسلام "تبری" یعنی دشمنی با دشمنان خدا و اهل باطل است که به عنوان رکن اساسی ایمان، هویت دینی مسلمانان را شکل می‌دهد و در منظومه اعتقادی اسلام از جایگاهی ویژه برخوردار است. از سوی دیگر در اسلام بر"مدارا " به معنای تحمل و احترام به عقاید گوناگون و انعطاف پذیری در تعامل با دیگران تاکید شده است. هرگونه سوء برداشت از این مفاهیم به ویژه در جوامعی که از تکثر فرهنگی، دینی و قومی برخوردار هستند می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری را در بر داشته باشد. از جمله‌ی این مشکلات می‌توان به خشونت‌های اجتماعی و همچنین مخدوش شدن انسجام اجتماعی اشاره کرد. در چنین موقعیتی چگونه می‌توان با حفظ آموزه "تبری" به گونه‌ای عمل کرد که عقاید مخالفان را تاب آورد؟ قرآن و روایات چه راهکار‌هایی برای ایجاد تعادل میان این مفاهیم در جوامع چند فرهنگی ارائه می‌دهند؟ این پژوهش به روش تحلیلی _ توصیفی و مبتنی بر روش تحلیلِ محتوای آیات و روایات در پی پاسخ به همین سؤالات است. دستاورد این پژوهش نشان می‌دهد در آموزه‌های قرآنی و روایی راهکارهای کاربردیِ مناسبی، برای برقراری این توازن وجود دارد. به نظر می‌رسد شناخت صحیحِ این مفاهیم به همراه تبیین جایگاه و رابطه و محدوده هر یک، بشر دوستی، جدال احسن، احترام به عقاید دشمنان، پذیرش تنوع و اختلاف، رعایت حقوق دیگران و... از جمله راهکارهای مؤثر در ایجاد وحدت اجتماعی باشد.
عنوان مقاله [English]
Quranic and Narrative Strategies for Balancing Excommunication with the Concept of Tolerance in Multicultural Societies
نویسندگان [English]
- ali ghazanfari 1
- maryam hoseini 2
1 Associate Professor of Quranic Sciences and Education University, Faculty of Quranic Sciences, Tehran
2
چکیده [English]
One of the teachings of Islam is "excommunication," which means hostility towards the enemies of God and the people of falsehood, which, as a fundamental pillar of faith, shapes the religious identity of Muslims and has a special place in the Islamic belief system. On the other hand, Islam emphasizes "tolerance," which means tolerance and respect for different beliefs and flexibility in interacting with others. Any misunderstanding of these concepts, especially in societies that enjoy cultural, religious, and ethnic diversity, can cause irreparable harm. Among these problems are social violence and the disruption of social cohesion. In such a situation, how can one act in a way that tolerates the beliefs of opponents while maintaining the doctrine of "excommunication"? What solutions do the Quran and narrations offer for creating a balance between these concepts in multicultural societies? This research seeks to answer these questions using an analytical-descriptive method based on the method of analyzing the content of verses and narrations. The achievement of this research shows that there are appropriate practical solutions in the teachings of the Quran and narrations to establish this balance. It seems that the correct understanding of these concepts, along with explaining the position, relationship, and scope of each, humanitarianism, good debate, respect for the beliefs of enemies, acceptance of diversity and differences, observance of the rights of others, etc., are among the effective solutions in creating social unity.
)