نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
.
چکیده
روزبهان بقلی شیرازی، به قرآن و حدیث توجه بسیار داشته و با توجه به اندیشه و آثارش اعتنای او به کشف و شهود خویش به چشم می‌آید. او به وحی به عنوان الهام غیبی حضرت حق و پیامبران اعتقاد دارد و کشف و شهود عارفان را نیز لطف و مرحمتی الهی میداند. مسأله تحقیق بررسی جایگاه وحی و شهود دراندیشه روزبهان بقلی است که با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده‌است. حقیقت وحی و معرفت وحیانی از جمله اموری هستند که از قلمرو حس انسان خارج است و در دسترس عقل قرار نمی‌گیرد. از آنجا که چنین معرفتی در دسترس معدود افراد بشر قرار گرفته، به راحتی زوایای مبهم آن قابل درک نیست. پس از بررسی این نتایج به دست‌آمد که بین وحی و کشف و شهود عرفانی، تقابل به تباین است، زیرا مقام نبوّت و رسالت عطیه‌ای الهی است که با جهد واکتساب به‌دست نمی‌آید، هر چند جهد و اکتساب در آمادگی نفس برای قبول آثار وحی لازم به‌شمار می‌آید، ولی خود وحی، هدیه‌ای الهی است که نصیب هر شخصی نخواهد شد. مقام و مراحل کشف و شهود عرفانی برای همه انسانها ممکن و میسر است که در صورت مکاشفه و مشاهده، شخص سالک باید مکاشفات و مشاهدات خود را با کشف تامّ نبی و اولیاء الهی بسنجد که در برخی از موارد احتیاج به تعبیر دارد، ولی وحی، امر صریح و سریعی است که خود آن هرچه که باشد حجت است و تعبیر در آن راه ندارد. روزبهان معتقد است که محتوای وحی با الهام و کسب آن اختلافی ندارد.
)