حسین رضایی
چکیده
از مباحث مهم امامت، علم و گسترۀ دانشی امام معصوم است. پژوهشحاضر، درصدد نقد و پاسخ به شبهاتی که به عنوان هم‌رتبگی علم امامان با علم الهی در کتاب قفاری طرح شده میباشد. وی تلاش کرده با دستیابی به برخی از ادلّه و شواهد مکتوب روایی، استمرار نزول وحی بر امامان دوازده‌گانه بنابر‌اعتقاد امامیه پس از رحلت رسول خدا صلی الله علیه وآله را ...
بیشتر
از مباحث مهم امامت، علم و گسترۀ دانشی امام معصوم است. پژوهشحاضر، درصدد نقد و پاسخ به شبهاتی که به عنوان هم‌رتبگی علم امامان با علم الهی در کتاب قفاری طرح شده میباشد. وی تلاش کرده با دستیابی به برخی از ادلّه و شواهد مکتوب روایی، استمرار نزول وحی بر امامان دوازده‌گانه بنابر‌اعتقاد امامیه پس از رحلت رسول خدا صلی الله علیه وآله را اثبات کرده و در نهایت به این نتیجه برسد که علوم و شریعت‌شیعیان متفاوت با آن چیزی که در اصل شریعت نبوی بوده، است و به زعم خود خواسته با این روش موضوعه، همترازی علم امامان (علیهم‌السلام) را به مثابه علم الهی و متصل به علم ذاتی انگارد. او معتقد است تمام این معلومات به واسطه وسایلی که امامیه نام آن را «علم حادث و علم مستودع» گذارده‌برای امام ایجاد می‌گردد و تحقق آن علوم هم موقوف به خواست ائمه است. پس در نتیجه وحی برای ائمه تنها به خواست خداوند نبوده بلکه تابع خواست امام نیز است. اما شیعه معتقد است باتوجه به اینکه امامت مانند نبوت منصبی الهی است سایرویژگیها و شوون امام از جمله علم، عصمت و... نیز باید از جانب الهی تفویض گردد. بنابراین بدلیل رسالت طولانی‌تر از عمر‌شریف رسول خدا، نبود زمان کافی و زمینۀ مناسب، نبود انگیزه و یا مصلحت برای بیان تمام احکام، وقوع حوادث و اتفاقات جدید هر عصر، لزوم علم الهی امام ثابتمیشود. این تحقیق، با روش اسنادی همراه با توصیف و تحلیل داده ها در مصادر متقدم‌شیعی و اهل سنّت، با‌هدف شبهه زدایی‌از‌اتهام‌قفاری‌در‌مسئله‌علم‌امامان(علیهم‌السلام) انجام گرفته است.
حسین رضایی؛ سید محمود طیب حسینی
چکیده
مسئلۀ طهارت اعتقادی انبیای الهی از (کفر، شرک) و طهارت عملی از (زنا) از مبانی مهم در دانش کلام است. در دیدگاه کلام امامیه، طهارت پیامبران عمدتا جزو مسائل مورد اتفاق دانسته شده است اما در کیفیّت طهارت آنان اختلاف نظر وجود دارد و در میان سایر مذاهب اسلامی اتفاق رأی در این موضوع وجود ندارد. مقالۀحاضر، بررسی واژه «أب» را در آیهشریفه«وَإِذْ ...
بیشتر
مسئلۀ طهارت اعتقادی انبیای الهی از (کفر، شرک) و طهارت عملی از (زنا) از مبانی مهم در دانش کلام است. در دیدگاه کلام امامیه، طهارت پیامبران عمدتا جزو مسائل مورد اتفاق دانسته شده است اما در کیفیّت طهارت آنان اختلاف نظر وجود دارد و در میان سایر مذاهب اسلامی اتفاق رأی در این موضوع وجود ندارد. مقالۀحاضر، بررسی واژه «أب» را در آیهشریفه«وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ لِأبیهِ آزَرَ أَتَتَّخِذُ أَصْنَامًا آلِهَةً إِنِّی أَرَاکَ وَقَوْمَکَ فِی ضَلَالٍ مُبِینٍ» (الانعام:74) به بحث پرداخته و نسبتی که میان حضرت ابراهیم با آزر از نگاه کلامی، تفسیری آلوسی، علّامه طباطبائی و علّامه فضل الله است را مورد ارزیابی قرار داده است و به تناسب، طهارت انبیای الهی و ایمان نیاکان پیامبر را به بحث میپردازد. آلوسی مدعی است عدۀ بسیاری از اهلسنّت، آزر را پدر ابراهیم علیهالسلام نمیدانند، براساساین تفکر هیچ یک از اجداد پیامبر (ص) کافر نبودهاند. این نظر آلوسی با اشکال مواجه است؛ چرا که اغلب اندیشمندان اهل سنّت و شذوذی از شیعه مانند علّامه فضل الله مخالف این نظر هستند. در مقابل گروهی اندک از اهل سنت و عمده شیعیان از جمله علّامه طباطبائی بر اساس مبانی توحیدی و اصل خداباوری برآنند که والدین و اجداد هیچ یک از پیامبران و از آن جمله پدرحضرت ابراهیم مشرک و بت پرست نبودهاند. این مقاله با روش اسنادی و به شیوه توصیفی، تحلیلی با هدف کشف کیفیّت طهارت انبیاء الهی از نظرگاه سه مفسر شیعی و سنّی نگاشته شده است.
حسین رضایی؛ محمدباقر سعیدی روشن
چکیده
مسئله امامت و خلافت در فرهنگ امامیّه و اهل سنّت از مباحث کلیدی و اختلافی به شمار میرود. این مقاله با تحلیلیِ تطبیقی از ماهیت، مبانی و ویژگیهای امام از دیدگاه دو متکلم اثناعشری و اهل سنّت؛ قاضی باقلانی اشعری و علامهحلّی نگاشته شده است. پس از بررسی و تطبیق آراء؛ یافتهها نشان از آن دارد که برداشت و باورهای این دو متکلم ...
بیشتر
مسئله امامت و خلافت در فرهنگ امامیّه و اهل سنّت از مباحث کلیدی و اختلافی به شمار میرود. این مقاله با تحلیلیِ تطبیقی از ماهیت، مبانی و ویژگیهای امام از دیدگاه دو متکلم اثناعشری و اهل سنّت؛ قاضی باقلانی اشعری و علامهحلّی نگاشته شده است. پس از بررسی و تطبیق آراء؛ یافتهها نشان از آن دارد که برداشت و باورهای این دو متکلم در مسئله امامت با یکدیگر متفاوت است؛ چراکه قاضی وجوب امام را یک وجوب شرعی - نه عقلی- و اساساً بحث از امامت را یک فرع فقهی میداند؛ اما علامه قائل است، بحث از امامت یک بحث کلامی و نصب امام هم از ناحیۀ الهی صورت میپذیرد؛ بنابراین امام در دیدگاه باقلانی و غالب اهل سنّت یک مقامِ حکومتی ظاهری است که علاوه بر جایگاه دنیایی، حفظ و اجرای دین را نیز برعهده دارد، به همین دلیل در ماهیت و مبانی نظری و مصداقی امام که در شاکله و ویژگیهای شخصیّتی ایشان نمود پیدا میکند با امامیه دچار اختلاف رأی شدهاند. مقالۀحاضر به شیوهای اسنادی همراه با پردازش اطلاعات و با هدف تبیین مفهومِ واقعی از حقیقت وجودی امام و واکاوی اوصافایشان، به عنوان وصیِّ نبیخاتم، جمعآوری و تنظیم شده است.
