نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری قرآن و حدیث پژوهشگاه حوزه و دانشگاه؛ دانشپژوه سطحچهار (دکتری) شیعه شناسی، تهران، ایران
2 استاد گروه قرآن‌پژوهی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تهران، ایران
چکیده
این مقاله تحلیلی تطبیقی از ماهیّت، مبانی و ویژگی‌‌های امام از دیدگاه دو مذهب اثناعشری و اهل سنّت (اشاعره) دارد و در ضمن تحلیل مسائل محتوایی به شناخت دو دیدگاه از دو شخصیت نامدار (قاضیباقلانی و علامهحلّی) پرداخته است. پس از بررسی و تطبیق آراء؛ یافته ها نشان از آن دارد که برداشت و باورهای این دو متکلم در مسئله امامت با یکدیگر متفاوت است؛ چرا که قاضی وجوب امام را یک وجوب شرعی - نه عقلی- و اساسا بحث از امامت را یک فرع فقهی میداند. اما علامه قائل است، بحث از امامت یک بحث کلامی و نصب امام هم از ناحیۀ الهی صورت می‌‌پذیرد. بنابراین امام در دیدگاه باقلانی و غالب اهل سنّت یک مقامِ حکومتی ظاهری است که علاوه بر جایگاه دنیایی، حفظ و اجرای دین را نیز برعهده دارد، به همین دلیل در ماهیّت و مبانی نظری و مصداقی امام که در شاکله و ویژگی‌‌های شخصیّتی ایشان نمود پیدا می کند با امامیه دچار اختلاف رأی شدهاند. مقاله حاضر از دیدگاه دو متکلم برجسته به شیوهایی اسنادی همراه با پردازش اطلاعات و با هدف تبیین مفهومِ واقعی از حقیقت وجودی امام و واکاوی اوصافایشان، به عنوان وصیِّ نبی خاتم، جمعآوری و تنظیم شده است.
کلیدواژه‌ها
)