نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زهره اخوان مقدم ¹
• فرشته طاهری ²

¹ دانشیارگروه علوم قرآنی دانشگاه علوم و معارف قرآن دانشگاه تهران، ایران

² کارشناس ارشد تفسیر قرآن، دانشگاه قرآن و حدیث شهر ری، تهران، ایران

چکیده

یکی از عالی‌ترین مفاهیم قرآنی که از سوی معصومان نیز مورد تأیید قرار گرفته، مسئلۀ «بداء» است. اگرچه «بداء» به معنای امکان تغییر مقدرات غیر حتمی خداوند بر اساس افعال اختیاری انسان و پاره‌ای حوادث و وقایع و شرایط ویژه، در میان عموم علمای متأخر شیعه پذیرفته شده؛ امّا این مسئله در میان عالمان متقدم، از نظر مفهوم و ماهیّت آن، با اختلاف‌هایی همراه بوده­است. کلینی از جمله کسانی است که نظر او با نظر مشهور فعلی عالمان شیعه، کاملاً هماهنگ می­باشد. در این نوشتار، مستندات قرآنی باب بداء از کتاب کافی مورد بررسی قرار خواهد گرفت و در ضمن آن، به تبیین درست این مسئله و به ویژه عدم تنافی این مسئله با علم علی الاطلاق خداوند، بر اساس روایات موجود در این کتاب، راستی آزمایی خواهد شد. کلینی؛ «بداء» را به معنای مشهور آن، با استناد به آیات مختلف از قرآن، پذیرفته و آن را جزء اعتقادات ضروری شیعه، بر شمرده­است. طبق روایات کافی، ‌همۀ پیامبران الهی در طول تاریخ، امت خود را به این باور فراخوانده‌اند. همچنین این مسئله تنها در دایره قضای غیر محتوم خداوند، معنا پیدا می‌کند و علم الهی، هم قضای پیشین و هم قضای تغییر یافته در این پدیده را در بر دارد. بر این اساس، باور به مسئله بداء، هرگز به منزلۀ اعتقاد به جهل و یا نقص پروردگار متعال نمی‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• عرضه به قرآن
• بداء
• نسخ
• کافی
• اختیار
• علم خدا
• قضا و قدر

عنوان مقاله [English]

The Createdness of the Material World from the Theologian and Philosopher's Point of View

نویسندگان [English]

• Zohre Akhavan Moghadam ¹
• Fereshteh Taheri ²

¹ Associate Professor of Qur’anic Science, University of Holy Quran Sciences and Education, Tehran, Iran. (Corresponding author

² MA of Tafsir, Qur’an and Hadith University of Shahr-e –Rey, Tehran, Iran

چکیده [English]

The current article has been compiled to explain comparatively the issue of the temporal contingency of the material world according to the views of four Islamic denominations, Mu'tazila, Ash'arites, Matradaiyeh, and Shiites, in addition to Avicenna, the Muslim philosopher and the founder of the philosophy of peripatetic. First, the article addresses a preliminary statement about the meaning of temporary contingency and its opposite, namely the eternality and meaning of the Universe, as expressed by the heads of Sunni religious denominations, the Mu'tazilites and the Ash'arites and Materidiyya, by directly referring to the sayings of the heads of these denominations, then, in this article, the theory of Avicenna has been explained, and finally, the authors have judged these theories. Among the results of this paper is that the theologian rule for the contingency of the universe is failed. The problem of the creation of matter from nothing makes a problem for both philosophers and theologians. And finally, it

کلیدواژه‌ها [English]

• Temporal occurrence
• Time step
• Intrinsic Hadith
• Inherent step
• Intrinsic Essence
• Inherent Essence
• The Universe of Matter