نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشکدة پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران

2 دانش آموخته سطح3، کلام با گرایش امامت، موسسه آموزش عالی حوزوی امام حسین، یزد، ایران

چکیده

ابن‌تیمیه به استدلال عقلی علامه ‌حلی بر امامت امام‌ علی(ع) که با استفاده از لزوم عصمت امام ارائه داده، نقدهایی وارد کرده‌است. وی ضمن اینکه به طور کلی، انتصاب الهی امام را پذیرا نیست، به دنبال آن، بحث عصمت امام را نیز رد کرده، قبول ندارد. در واقع، اشکالاتی که ابنتیمیه بر عدم لزوم عصمت در امام گرفته، به انکار اصل مسألة امامت به معنایی که مورد نظر شیعه است، بازگشت میکند؛ چراکه با پذیرش امامت به معنای مورد نظر شیعه، گریزی از پذیرش عصمت و به دنبال آن، امامت امام‌ علی(ع) وجود ندارد. این مقاله به روش توصیفی‌ـ ‌تحلیلی نگارش یافته‌است و درصدد بیان مسألة استحکام و قوت استدلال علامه حلی بر امامت امام علی(ع) است و در واقع، به این پرسش پاسخ می‌دهد که آیا اشکالات ابن‌تیمیه بر دلیل اول عقلی علامه حلی بر اثبات امامت امام علی(ع) وارد است؟ با تأمل در اشکالات ابن‌تیمیه، به استدلال عقلی علامه‌ حلی بر امامت امام ‌علی(ع) معلوم می‌شود نظرات او مردود است که تثبیت استدلال علامه و در نتیجه، اثبات امامت امام‌ علی(ع) و به تبع آن، سایر امامان شیعه را در پی دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Refutation of Ibn Taymiyyah's Problems on the First Rational Argument of Allameh Heli on the Proof of Imamate of Imam Ali (AS)

نویسندگان [English]

  • Reza Baniasadi 1
  • Fatemeh Ghoveh Nadooghan 2

1 Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Faculty of Medicine, Shahid Sadouqi University of Medical Sciences, Yazd, Yazd, Iran

2 3rd Level Student of Kalam with the Tendency of Imamat, Imam Hossein Seminary Institute of Higher Education, Yazd, Iran

چکیده [English]

Ibn Taymiyyah criticized Allama Helli's rational argument about the Imamate of Imam Ali (a.s.), which he presented using the necessity of Imam's infallibility. While he generally does not accept the divine appointment of the Imam, he also rejects and does not accept the argument of the Imam's infallibility. In fact, Ibn Taymiyyah's objections to the necessity of infallibility in the imam return to the denial of the principle of Imamate in the sense intended by the Shia; Because by accepting the Imamate in the intended sense of the Shia, there is no escaping the acceptance of infallibility and, following it, the Imamate of Imam Ali (a.s.). This article is written in a descriptive-analytical way and aims to express the issue of the strength and power of Allameh Helli's argument on the Imamate of Imam Ali (a.s.), and in fact, it answers the question whether Ibn Taymiyyah's objections to the first rational argument of Allameh Helli prove Imam Ali's Imamate. (A) Is it included? By reflecting on the problems of Ibn Taymiyyah, it is clear from Allama Helli's rational argument on the Imamate of Imam Ali (a.s.) that his opinions are rejected, that the confirmation of Allamah's argument and, as a result, the proof of the Imamate of Imam Ali (a.s.) and, consequently, other Shia imams follow has it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imamate
  • Imam Ali (a.s.)
  • Ismat
  • Allameh Helli
  • Ibn Taymiyyah al-shiah
قرآن کریم.
ابن‌اثیر، عزالدّین علی‌بن أبی‌الکرم. (1385 ق.). الکامل فی التاریخ. بیروت: دار صادر‌ـ دار بیروت.
ابن‌بابویه، محمد‌بن علی. (1376). الأمالی. تهران: نشر کتابچی.
ابن‌تیمیه، أحمد‌بن عبدالحلیم. (۱۴۰۶ ق.). منهاج السنن النبویه. عربستان: جامعة الإمام محمدبن سعود الإسلامیة.
ابن‌ عبدالبر، یوسف‌بن عبدالله. (1412 ق.). الإستیعاب فی معرفة الأصحاب. بیروت: دار الجیل.
ابن‌کثیر، إسماعیل‌بن عمر. (بی‌تا). معجزات النبی (ص) (من کتاب البدایة والنهایة لإبن کثیر). بی‌جا: المکتبة التوفیقیة.
باقلانی، محمد‌بن الطیب. (1407 ق.). تمهید الأوائل فی تلخیص الدلائل. تحقیق عمادالدّین أحمد حیدر. ط 1. لبنان: مؤسسة الکتب الثقافیة.
چگینی، رسول. (1395). «بررسی و نقد دیدگاه ابن‌تیمیه پیرامون حدیث ثقلین». سراج منیر. ش 21. صص 119ـ140.
حسینی میلانی، سید علی. (1388). افکار ابن‌تیمیه در بوتة نقد. قم: حقایق.
ــــــــــــــــــــــــــــــ . (1394). جواهر الکلام فی معرفة الإمامة والإمام. قم: حقایق.
حلی، حسن‌بن یوسف. (1379). منهاج الکرامة فی معرفة الامامة. مشهد: مؤسسة عاشورا.
رضایی، موسی. (1385). بررسی تطبیقی دیدگاه شیخ مفید و علامه‌ حلی و ابن‌تیمیه دربارة عصمت امام. پایان‌نامة کارشناسی ارشد. قم: دانشکدة الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه جامعة المصطفی العالمیة.
سعادت، احمد. (1389). «بازخوانی دلایل عصمت امام و ارزیابی آن‌ها از منظر اهل سنت». آینة معرفت. ش 24. صص 161ـ196.
شریف، مرتضی. (1410 ق.). الشافی فی الإمامه. تحقیق و تعلیق از سید عبدالزهراء حسینی. تهران: مؤسسة الصادق(ع).
طبرسی، احمدبن علی. (1403 ق.). الإحتجاج علی أهل اللجاج. مشهد: نشر مرتضی.
کلینی، محمدبن یعقوب. (1364). الروضة من الکافی. ترجمة رسولی محلاتی. تهران: انتشارات علمیة اسلامیه.
قنادیان، ملیحه، حسنی، میرزامحمد و اسماعیلی، محبوبه. (1400). «نقد و ارزیابی گفتمان امامت در رویارویی ابن‌تیمیه و علامه حلی در منهاجالسنة و منهاجالکرامة». سیاست متعالیه. ش 35. صص 114ـ130.
نیسابوری، مسلم‌بن الحجاج. (بی‌تا). المسند الصحیح المختصر بنقل العدل عن العدل إلی رسول‌الله صلّی الله علیه و سلّم ـ صحیح مسلم. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مکارم شیرازی، ناصر. (1371). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
مجلسی، محمدباقر. (1403 ق.). بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
موسوی خویی، ابوالقاسم. (1403 ق.). معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة. بیروت: منشورات مدینة العلم.
موسوی مبلغ، سید محمدحسین. (1384). «قرآن و حدیث: داوری در اندیشه‌های علامه حلی و ابن‌تیمیه در زمینة آیات نازل‌شده در شأن اهل بیت علیهم‌السلام». مشکاة. ش 86. صص 7ـ32.