نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مؤسسة مذاهب اسلامی، ایران

2 دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی جامعة‌المصطفی العالمیه، واحد اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

عبدالله موصلی نویسندة سلفی کتاب حتی لاننخدع، در یکی از قسمت‌های کتاب خود ادعا می‌کند شیعیان عموم اهل ‌سنت را ناصبی و دشمن اهل‌ بیت می‌دانند. وی مانند سایر بخش‌های کتابش، در اینجا نیز به برخی روایات و سخنان بزرگان شیعه در زمینة ناصبی شمردن اهل‌ سنت استناد می‌کند که به‌واقع، هیچ ‌یک از آن سخنان در اثبات ادعای موصلی تمام نیستند و هریک ناظر به بحثی دیگرند. بنابراین، نوشتار پیش رو خود را برآن می‌داند در رویکردی انتقادی‌ـ تحلیلی، ضمن اثبات برخورداری بدنة اهل‌ سنت از محبت اهل‌ بیت از دیدگاه علمای شیعه، به توضیح منظور روایات، بررسی سندی آن‌ها و مطالعة اقوال مورد ادعای موصلی بپردازد. ضمن اینکه اگر سخنی از بزرگان شیعه آورده شود که صراحتاً تمام اهل‌ سنت را دشمن اهل‌ بیت دانسته، دقیقاً ناظر به ادعای موصلی نیز باشد، باید دانست این سخن، موضع شخصی خودِ اوست و نباید آن را به کلّ شیعیان عمومیت داد. لذا ادعاهای موصلی در این زمینه کلیت ندارد.

کلیدواژه‌ها

بع
آل‌عصفور بحرانی، حسین‌بن محمد. (۱۴۳۹ ق.)، المحاسن النفسانیة: فی أجوبة المسائل الخراسانیة. تحقیق لجنة التحقیق بدار اللوامع. بی‌جا: دار اللوامع.
آل‌عصفور بحرانی، یوسف بن احمد. (۱۴۰۵ ق.). الحدائق الناضرة: فی احکام العترة الطاهرة. تحقیق محمدتقی ایروانی و سید عبدالرزاق مقرم. چ 1. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
آل‌محسن، علی. (۱۳۸۲).  لله و للحقیقة: ردّ علی کتاب لله ثم للتاریخ. چ 1. تهران: نشر مشعر.
ـــــــــــــــــــ . (بی‌تا). کشف الحقائق: ردّ علی هذه نصیحتی الی کل شیعی. بیروت: دار الصفوة.
آلوسی، سید عبدالقادر. (۱۳۹۵). «آخرین تحولات جریان تکفیر داعش در عراق: در مصاحبه با سید عبدالقادر آلوسی». پژوهشنامة نقد وهابیت سراج منیر. سال، شمارة ۲۴.
ابن‌اثیر جزری، علی‌بن محمد. (۱۳۸۵ ق.). الکامل: فی التاریخ. بیروت: دار صادر.
ابن‌منظور، محمدبن مکرم. (۱۴۱۴ ق.). لسان العرب. تحقیق جمال‌الدّین میردامادی. چ 3. بیروت: دار صادر.
ابن‌جوزی، یوسف. (۱۴۱۸ ق.). تذکرة الخواص من الأمة: فی ذکر خصائص الأئمة. چ 1. قم: منشورات الشریف الرضی.
ابن‌حجر عسقلانی، احمدبن علی. (۱۳۲۶). تهذیب التهذیب. چ 1. حیدرآباد دکن‌ـ هند: مطبعة دائرةالمعارف النظامیة.
ابن‌طاووس، سیدعلی‌بن موسی. (۱۴۱۱ ق.). مهج الدعوات و منهج العبادات. تحقیق ابوطالب کرمانی و محمدحسن محرر. چ 1. قم: دار الذخائر.
ابن‌عبدالوهاب نجدی، محمد. (بی‌تا). مؤلفات الشیخ الامام محمد بن عبدالوهاب. تحقیق عبدالعزیز بن زید الرومی و دیگران. ریاض: جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامیة.
امین عاملی، سید محسن. (۱۴۰۳ ق.). اعیان الشیعة. تحقیق سید حسن امین. چ 1. بیروت: دار التعارف.
امینی نجفی تبریزی، محمدهادی. (۱۴۱۲ ق.). اصحاب امیرالمؤمنین و الرواة عنه. چ 1. بیروت: دار الغدیر.
بخاری، ابوعبدالله محمد. (۱۴۲۲ ق.). صحیح البخاری. تحقیق محمد زهیربن ناصر. چ 1. بیروت: دار طوق النجاة.
پورسید آقایی، مسعود و دیگران. (۱۳۷۹). درسنامة تاریخ عصر غیبت. قم: دفتر تحقیقات و تدوین کتب درسی مرکز جهانی علوم اسلامی.
تولایی، رحمت. (۱۳۹۶). «ملاک ناصب‌انگاری احکام و آثار مترتب بر نصب در فقه امامیه». مجلة فقه و اصول. س 49. ش ۱۰۸.
تیجانی سماوی تونسی، سید محمد. (۱۴۲۸ ق.). الشیعة هم اهل‌السنة. چ 10. قم: مؤسسة انصاریان.
جزایری، سید نعمت‌الله. (۱۴۰۸ ق.). کشف الأسرار: فی شرح الإستبصار. تحقیق مؤسسة علوم آل‌ محمد. چ 1. قم: مؤسسة دار الکتاب.
ـــــــــــــــــــــــــــــ . (۱۴۲۹ ق.).  الأنوار النعمانیة. چ 1. بیروت: دار القاری.
حرّ عاملی، محمد‌بن حسن. (۱۴۰۹ ق.). وسائل الشیعة: إلی تحصیل مسائل الشریعة. تحقیق گروه پژوهش مؤسسة آل البیت لإحیاء التراث. چ 1. قم: مؤسسة آل البیت لإحیاء التراث.
حسینی میلانی، سید علی. (۱۳۸۹). الف. سلسله‌پژوهش‌های اعتقادی (افکار ابن‌تیمیه در بوتة نقد). ترجمه و تحقیق هیئت تحریریة مرکز حقایق اسلامی. چ 2. قم: مرکز حقایق اسلامی.
ــــــــــــــــــــــــــ . (۱۳۸۹). ب.  سلسله‌پژوهش‌های اعتقادی (مهرورزی به اهل‌ بیت از دیدگاه قرآن و سنت: نگاهی به تفسیر آیة مودت). ترجمه و تحقیق هیئت تحریریة مرکز حقایق اسلامی. چ 1. قم: مرکز حقایق اسلامی.
حلی، حسن‌بن یوسف. (۱۳۸۸ ق.). تذکرة الفقهاء. چ 1. قم: مؤسسة آل البیت لإحیاء التراث.
حلی، حسن‌بن علی و برقی، احمدبن محمد. (۱۳۴۲). الرجال. تحقیق میرجلال‌الدین محدث ارموی و محمدکاظم میاموی. چ 1. تهران: دانشگاه تهران.
خمینی، سید روح‌الله. (۱۴۲۵ ق.). تحریر الوسیله. ترجمة علی اسلامی. چ 21. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
ـــــــــــــــــــــــ . (۱۴۳۴ ق.). کتاب الطهارة (موسوعة الإمام الخمینی). تحقیق مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی. چ 3. تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
ذهبی، محمدبن احمد. (۱۴۰۵ ق.). سیر أعلام النبلاء. تحقیق شعیب ارنئوط و دیگران. چ 3. بیروت: مؤسسة الرسالة.
زمخشری، جارالله محمود. (۱۹۷۹ م.). اساس البلاغه. چ 1. بیروت: دار صادر.
سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمان. (۱۴۱۷ ق.). تاریخ الخلفاء. تحقیق ابراهیم صالح. چ 1. دمشق: دار البشائر.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (بی‌تا). تدریب الراوی: فی شرح تقریب النواوی. تحقیق ابوقتیبه نظر محمد الفاریابی. ریاض: دار طیبة.
صدوق، محمدبن علی. (۱۴۰۶ ق.). ثواب الأعمال و عقاب الأعمال. چ 2. قم: دار الشریف الرضی.
طوسی، محمدبن حسن. (۱۴۲۰ ق.). فهرست کتب الشیعة وأصولهم وأسماء المصنفین و أصحاب الأصول. تحقیق سید عبدالعزیز طباطبایی. چ 1. قم: مکتبة المحقق الطباطبایی.
مفید، ابوعبدالله محمد. (۱۴۱۳ ق.). المسائل الصاغانیة. چ 1. قم: کنگرة جهانی هزارة شیخ مفید.
ــــــــــــــــــــ . (۱۴۲۴ ق.). تفسیر القرآن المجید. تحقیق محمدعلی ایازی.‌ چ 1. قم: بوستان کتاب مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیة قم.
طبری، محمد‌بن جریر. (۱۹۶۷ م.). تاریخ الطبری: تاریخ الأمم و الملوک. تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم. چ 2. بیروت: دار التراث.
طریحی، فخرالدّین‌بن محمد. (۱۳۷۵). مجمع البحرین. چ 3. تهران: نشر مرتضوی.
قمی، عباس‌. (۱۳۷۹). منتهی الآمال: فی تواریخ النبی و الآل. تحقیق ناصر باقری بیدهندی. چ 1. قم: انتشارات دلیل ما.
کرکی عاملی، حسین. (۱۳۹۶ ق.). هدایة الأبرار: إلی طریق الأئمة الأطهار. تحقیق رئوف جمال‌الدّین. بی‌جا: مؤسسة إحیاء الأحیاء.
کلینی رازی، محمدبن یعقوب. (۱۴۲۹ ق.). الکافی. تحقیق پژوهشگران بخش احیای تراث مرکز تحقیقات دار الحدیث. چ 1. قم: سازمان چاپ و نشر مؤسسة علمی فرهنگی دارالحدیث.
مالکی، حسن‌بن فرحان. (۱۴۳۰ ق.). قرائة فی کتب العقائد المذهب الحنبلی نموذجاً. چ 3. عمان‌ـ اردن: مرکز الدراسات التاریخیة.
مجلسی، محمدباقر. (۱۳۹۸ ق.). زندگانی حضرت امام جعفر صادق: ترجمة جلد ۴۷ بحار الأنوار. ترجمة موسی خسروی. چ 2. تهران: اسلامیه.
مرتضی، بسام. (۱۴۲۶ ق.). زبدة المقال من معجم الرجال. چ 1. بیروت: دار المحجة البیضاء.
مرتضی زبیدی، محمدبن محمد. (۱۴۱۴ ق.). تاج العروس من جواهر القاموس. تحقیق علی شیری. چ 1. بیروت: دار الفکر.
معلم، محسن. (۱۴۱۸ ق.). النصب والنواصب. چ 1. بیروت: دار الهادی.
موصلی، عبدالله. (بی‌تا). حتی لاننخدع: حقیقة الشیعة. چ 2. مصر: دار الإیمان.
نجاشی، احمدبن علی. (۱۳۶۵). رجال النجاشی. تحقیق سید موسی شبیری زنجانی.‌ چ 6. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
هاشمی، سید شفیع. (۱۳۹۴). «شیوه‌های وهابیت در مخالفت با اهل‌ سنت». پژوهشنامة نقد وهابیت سراج منیر. س 5. ش ۱۷.
هدایت‌پناه، محمدرضا. (۱۳۸۹). بازتاب تفکر عثمانی در واقعة کربلا. چ 2. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.