نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات،دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

خواجه نصیرالدین طوسی به‌عنوان یکی از متکلمان مشهور شیعه در قرن هفتم با نوشتن آثاری چون (تجرید الاعتقاد) که شیعه و سنی آن را شرح کرده­اند؛ توانسته بر اساس قواعد کلامی و فلسفی از آرای شیعه به‌ویژه در مسئلۀ امامت دفاع کند، وی بر متکلمان متأخر خود حتی در جهان تسنن نیز اثر گذاشت وآنان روش وی را الگو قرار داده و کتاب­های مهمی را نگاشتند. این پژوهش در صدد است تا با رویکرد توصیفی- تحلیلی، آراء خواجه نصیر را در مبحث امامت به صورت تطبیقی در چهار اثر کلامیشان ارائه کند و در نهایت به این نتیجه دست یافته­است که وی، امامت را به‌عنوان یک اصل اعتقادی و در مباحث مستقل مطرح نموده­است و سعی کرده به این مباحث ساختار منطقی دهد و آنها را با شیوه­ای تحلیلی- منطقی مورد پژوهش قرار دهد؛ در این راستا دلایل ایشان در دو حوزۀ عقلی و نقلی، پرداخته شده­است.

کلیدواژه‌ها

منابع و مآخذ
-                    قرآن کریم.
-                    ابن حنبل، احمد. (بی­تا). مسند. بیروت: دارصادر.
-                    امام خمینی، روح الله. (بی تا). تحریر الوسیله. قم: انتشارات اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم.
-                    ــــــــــــــــــــــــ . (1372ش.). صحیفۀ نور. قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام.
-                    امینی،عبد الحسین. (1379ق.). الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب. بیروت: دارالکتاب العربی.
-                    امینی، علیرضا و محسن جودوی. (1385ش.). معارف اسلامی 2، قم: نشر معارف.
-                    ایجی، عضد الدین عبد الرحمن بن احمد. (1997م. ). المواقف. بیروت: دارالجبل.
-                    تفتازانی،سعد الدین. (بی تا). شرح المقاصد. قم: الشریف الرضی.
-                    جرجانی، میر سید شریف. (1325ق.). شرح المواقف. مصر: مطبه السعاده.
-                    جمعی از نویسندگان. (1381ش.). یر نظر محمود یزدی مطلق. امامت پژوهی. مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
-                    حسینی تهرانی، سید محمد حسین. (1342ق.). امام شناسی. مشهد: علّامه طباطبائی.
-                    حلی، ابن مطهر. (1979 م.). کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد. بیروت: منشورات الاعلمی.
-                    طبری، محمد بن جریر. (بی تا). دلائل الامه. قم: دارالذخائر للمطبوعات.
-                    عظیمی، محمد. (1394ش.). امامت در اندیشه محقق طوسی. قم: دفتر نشر معارف.
-             فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله السیوری حلی. (1420ق.). الانوار الجلالیه فی شرح الفصول النصیریه. چ اول. مشهد: آستان قدس رضوی. بنیاد پژوهش­های اسلامی.
-                    قوشچی، علی بن محمد. (بی تا.). شرح تجرید العقاید. قم: منشورات الرضی.
-                    گرگانی استرآبادی، محمد بن علی. (بی تا). الفصول النصیریه. ترجمۀ محمد تقی دانش­پژوه. تهران.
-                    محمدی،علی. (تاریخ). ترجمۀ فارسی شرح کشف المراد. قم: دارالفکر.
-             معصومی همدانی، حسین. (1391). استاد بشر، پژوهش­هایی در زندگی، روزگار، فلسفه و علم خواجه نصیر الدین طوسی. چ اول.تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
-             نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد. (1383ش.). اجوبه المسائل النصیریه. چ اول. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-                    ــــــــــــــــــــــــ . (1405 ق.). تلخیص المحصل المعروف بنقد المحصل. چ دوم. لبنان: بیروت. دار الاضواء لبنان.
-                    ــــــــــــــــــــــــ . رسائل خواجه نصیر طوسی. چ دوم، لینان: دار الاضواء.
-                    ــــــــــــــــــــــــ . رساله الامامه. چاپ دوم. بیروت: دار الاضواء.
-                    ــــــــــــــــــــــــ . (1413ق.). رساله قواعد العقائد. چ اول. بیروت: دارالغربه.
-                    ــــــــــــــــــــــــ . (1979م.). تجرید الاعتقاد. بیروت: منشوراعلمی.