نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری کلام و حکمت اسلامی دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات، تهران

2 استاد گروه فلسفه، دانشگاه علّامه طباطبائی، تهران، ایران

3 استادیار،گروه تخصصی فلسفه، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

مقالۀ حاضر به منظور ارائۀ گزارشی تطبیقی پیرامون حدوث عالم ماده، براساس آرای چهار فرقه کلامی اسلامی، معتزله، اشاعره، ماتریدیه و شیعه، به ضمیمه آرای ابن سینا، از فلاسفۀ اسلامی و مؤسس مکتب مشاء، گرد آمده­است. ابتدا مقدماتی پیرامون معنی حدوث و نقطۀ مقابل آن، یعنی قِدم و معنی عالَم و پرسش­های اصلی بیان شده، سپس پیشینۀ مسئله گزارش گردیده، آنگاه آرای سران فرقه­های مذهبی اهل سنت، یعنی معتزله، اشاعره و ماتریدیه، با استناد مستقیم به گفتار یک تن از رؤسای هر یک از سه فرقه اهل سنت بیان شده، و از بزرگان شیعه، گفتار چندین تن بررسی گردیده­است. سپس اشاراتی به رأی ابن سینا در همین مسئله صورت گرفته و در نهایت، نتیجۀ به دست آمده این است که مسئله به پاسخ قانع‌کننده­ای نمی­رسد؛ به ناچار با الهام از گفته­های فلاسفه راه حلی موقتی، بی آنکه آن راه حل، قطعی شمرده شود، برگزیده شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Createdness of the Material World from the Theologian and Philosopher's Point of View

نویسندگان [English]

  • maryam khoshnevisan 1
  • Seyed Sadreddin Taheri Moosavi 2
  • Babak Abbasi 3

1 Phd Student of Kalam and islamic theology, Islamic Azad University Science and Research Branch, Tehran, Iran. (Corresponding author)

2 Associate Professor of Philosophy, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

3 Assistant Professor of Philosophy, Islamic Azad University Science and Research Branch, Tehran, Iran

چکیده [English]

The current article has been compiled to explain comparatively the issue of the temporal contingency of the material world according to the views of four Islamic denominations, Mu'tazila, Ash'arites, Matradaiyeh, and Shiites, in addition to Avicenna, the Muslim philosopher and the founder of the philosophy of peripatetic. First, the article addresses a preliminary statement about the meaning of temporary contingency and its opposite, namely the eternality and meaning of the Universe, as expressed by the heads of Sunni religious denominations, the Mu'tazilites and the Ash'arites and Materidiyya, by directly referring to the sayings of the heads of these denominations, then, in this article, the theory of Avicenna has been explained, and finally, the authors have judged these theories. Among the results of this paper is that the theologian rule for the contingency of the universe is failed. The problem of the creation of matter from nothing makes a problem for both philosophers and theologians. And finally, it seems that the theory of eternality of the universe is more reasonable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Temporal occurrence
  • Time step
  • Intrinsic Hadith
  • Inherent step
  • Intrinsic Essence
  • Inherent Essence
  • The Universe of Matter
منابع و مآخذ
-                    قرآن کریم.
-                    ابراهیمی دینانی، غلامحسین. (2537) (سابق). قواعد کلی در فلسفه اسلامی. ج1. تهران: انتشارات انجمن فلسفه تهران.
-             ابن­سینا، حسین بن عبدالله، ابوعلی. (1363 ش.). الهیات شفا. تصحیح الأب قنواتی و سعید زائد. مقدمۀ ابراهیم مدکور. چاپ قاهره. تهران: انتشارات ناصرخسرو.
-                    ارسطو. (1363ش.). طبیعیات. ترجمۀ مهدی فرشاد، تهران: انتشارات امیرکبیر.
-             اشعری، ابوالحسن. (1955م.). اللمع فی الرد علی أهل الزیغ و الأهواء و البدع. به تصحیح غرابه حموده. قاهره: المکتبة الازهریة للتراث.
-                    جلالی، سید لطف­الله. (1390ش.). تاریخ و عقاید ماتریدیه. قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
-             حلّی، جعفر بن حسن بن یحیی بن سعید. ابوالقاسم. (1414ق). المسلک فی أصول الدین. تحقیق رضا استادی. مشهد: آستان قدس رضوی.
-             رازی، محمد بن عمر، فخرالدین. (1341 ش.). البراهین در علم کلام، مقدمه و تصحیح سید محمد باقر سبزوار. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-             طوسی، خواجه نصیرالدین و علّامه حلی. (1380 ش.). کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد. تهران: انتشارات خورسندی.
-             معتزلی، قاضی عبدالجبار. (بی­تا). شرح الأصول الخمسه. تعلیـق امام احمد بن حسین بن ابی هاشم. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
-             غزالی، محمد، (1962م.) تهافت الفلاسفه. موریس بویج الیسوعی. چاپ دوم. با مقدمۀ ماجد فخری. بیروت، المطبعة الکاتولوکیة.
-             کاپلستن، فردریک. (1362ش.). تاریخ فلسفه. ج1. قسمت دوم. ترجمۀ سید جلال الدین مجتبوی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
-                    لاهیجی، عبد الرزاق و علی بن حسین فیاض. (بی­تا). گوهرمراد. تهران: اسلامیه.
-             لاهیجی، عبد الرزاق. (فیاض). (1372ش.). سرمایهایماندراصولاعتقادات. تحقیق صادق لاریجانی. چاپ سوم. تهران: انتشارات الزهراء.
-                    مصباح یزدی، محمدتقی. (1395ش). شرح الهیات شفا. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
-                    مفید، محمد بن محمد بن نعمان. شیخ. ابن المعلم. (1371ش.). النکت الاعتقادیه. قم: المجمع العالمی لأهل البیت.
-              مقداد بن عبدالله، ابوعبدالله و فاضل مقداد سیوری. (1380ش.).اللوامعالإلهیةفیالمباحثالکلامیه. مقدمه و تصحیح قاضی طباطبائی. قم: مرکز انتشارات حوزه علمیه قم.