نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو

2 دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

یکی از محوری ترین مباحثی که در طول تاریخ و در میان ادیان و فرقه های کلامی مطرح بوده، مساله آموزه «نجات» و طرح این پرسش است که آیا پیروان ادیان دیگر، اهل نجات هستند یا خیر؟ در این راستا قائلین به این نظریه را می‌توان با جرح و تعدیل در سه گروه انحصارگرایان، شمول‌گرایان و کثرت‌گرایان قرار داد. بدین منظور، مقاله حاضر آراء دو متفکر تاثیرگذار پیرامون پرسش چگونگی نجاتِ پیروان سایر ادیان را مورد واکاوی قرار داده است. از سویی آراء ابن تیمیه، متفکر اهل تسنن که تاثیر به سزایی در تشکیل منظومه فکری اهل سنت کنونی دارد را برررسی نموده و از سوی دیگر، نظرات شهید مطهری، فیلسوف و متکلم شیعه را رصد نموده و مورد بررسی و مقایسه قرارداده است. با توجه به کمبود منابع پیرامون آراء ابن تیمیه و عدم صراحت در بیان مساله در آثار دو متفکر، روش پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که ابن تیمیه نگاهی "ظاهرگرایانه" به آیات و روایات داشته، همه انسان ها را اهل بدعت دانسته و نجات را تنها از آن قوم سلف می‌داند. اما استاد مطهری با تأکید بر آموزه‌های قرآن و روایات معصومین، مردم را به لحاظ سرنوشت به گروههای مختلفی تقسیم می‌کند. ایشان قائل است امر نجات تشکیکی است و درجات گوناگونی را برای نجات انسان‌ها در نظر می‌گیرد. از این رو، با توجه به یافته‌های این پژوهش به نظر می‌رسد، ابن تیمه قائل به انحصارگرایی در نجات بوده، حال آنکه شهید مطهری قائل به شمول گرایی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها