نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سعید خدادادی ¹
• محمد علی رضایی چراتی ²
• مجتبی قراباغی ³
• سعید محمد پور ⁴

¹ دانش آموخته سطح 4 حوزه علمیه قم. استادیار دانشگاه لرستان

² استاد حوزه علمیه .و دانش آموخته سطح ۴ حوزه علمیه قم

³ فارغ التحصیل سطح 4 حوزه علمیه قم(دکتری)، فقه و حقوق استاد سطوح عالی حوزه قم

⁴ دکترای الهیات دانشگاه تهران

چکیده

یکی از مهم‌ترین بحث‌های کلامی مسئله قضا و قدر علمی و ناسازگاری آن با بداء است. برخی از علمای عامه بر این باور هستند که هرگز تغییری در قضا و قدر الهی ایجاد نمی‌شود، زیرا این امر را با علم خداوند مغایر می‌دانند. در مقابل این گروه، امامیه معتقد به تغییر قضا و قدر الهی هستند، زیرا ازنظر آنان قضا و قدر بر دو قسم است: قضا و قدر حتمی؛ قضا و قدر مشروط؛ بنابراین آنچه امامیه به آن معتقد است، تغییر قضا و قدر مشروط از جانب خداوند است که با آموزه بداء یا تغییر سرنوشت نیز سازگار است. ازآنجایی‌که در بین متکلمین مسلمان، درباره آموزه بداء و ارتباط آن با قضا و قدر الهی، اختلاف‌نظر وجود دارد، ازاین‌رو در نوشتار حاضر به بررسی دیدگاه فریقین در این مسئله پرداخته شده است. روش این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است و بر اساس آن نشان داده شده است که رویکرد علمای اهل سنت به این مسئله یکسان نیست. بعضی از آنان با تأکید بر معنای لغوی بداء، آن را در مقابل قضا و قدر می‌دانند و گروهی دیگر از علمای اهل سنت مانند امامیه قضا و قدر را به دو قسم حتمی و غیر حتمی تقسیم می­کنند. بر مبنای این دیدگاه بداء در قسم غیر حتمی رخ دهد و مؤیداتی برای آن در آیات و روایات وجود دارد

کلیدواژه‌ها

• قضا
• قدر
• بداء
• اهل سنت
• شیعه

عنوان مقاله [English]

Analysis of the relationship between Qadha and Qadr and Bada from the perspective of the parties

نویسندگان [English]

• said khodadadi ¹
• mohammadali rezaii ²
• mogtaba gharabaghi ³
• said mohamadpor ⁴

¹ 4th level graduate of Qom Seminary. Assistant Professor of Lorestan University

² Seminary professor and 4th level graduate of Qom Seminary

³ Graduated level 4 of Qom seminary (doctorate), jurisprudence and law Professor of higher levels of Qom district

⁴ PhD in Theology, University of Tehran

چکیده [English]

One of the most important theological debates is the issue of scientific Qaza and Qadar (Divine Decree and Predestination) and its incompatibility with Bada’ (alteration in the divine will). Some popular scholars believe that there will never be a change in God's Qaza and Qadar because they consider this to be contrary to God's knowledge. In contrast to this group, the Imamiyyah believe in the change of God's Qaza and Qadar, because according to them, Qaza and Qadar are of two types: Absolute Qaza and Qadar; Conditional Qaza and Qadar; therefore, what the Imamiyyah believes in is the conditional Qaza and Qadar by God, which is also compatible with the doctrine of Bada’ or change of predestination. Since there is a difference of opinion among Muslim theologians about the doctrine of Bada and its connection with God's Qaza and Qadar, therefore, in this article, the views of the parties (Fariqain) on this issue have been examined. The method of this research is descriptive-analytical, and based on it, it has been shown that the approach of Sunni scholars to this issue is not the same. Some of them, emphasizing the literal meaning of Bada’, consider it opposite to Qaza and Qadar, and another group of Sunni scholars, such as the Imamiyyah, divide Qaza and Qadar into two absolute and conditional types. Based on this point of view, it should occur in the conditional part and there is evidence for it in the verses and hadiths.

کلیدواژه‌ها [English]

• Qaza
• Qadar
• Bada’
• Sunni
• Shia
• relationship of Qaza and Qadar with Bada’