نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه معارف اسلامی،دانشکده ادبیات و علوم انسانی،واحد شهرکرد، دانشگاه شهرکرد،شهرکرد
2 کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد شیراز، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
3 مربی، گروه معارف اسلامی، دانشگاه فرخشهر، شهر کرد، ایران
چکیده
در میان برخی متکلمان اسلامی و غیرآن در خصوص مسألهی تأویل و جواز یا عدم آن مباحث مختلفی مطرح شده است. مسأله پژوهش یافتن معنایی مشترک در خصوص تأویل و بیان راهکاری در پاسخ به شبهات پیرامون آن با روش تحلیلی و توصیفی است که در این راستا از محتوای منابع تفسیری، کلامی و حدیثی بهره گرفته شده است. بر این اساس مهمترین دستاورد پژوهش گویای آنست که با توجه به پیش فرضهای موجود در مسألهی تأویل و بیان دلایل منکران(مأموریت مسلمانان به اخذ معنای ظاهری آیات، خودداری سلف از تأویل صفات، لزوم عدم بیان از سوی خدا و رسول(ص)، عدم تبیین معیار، تفاوت مبنای طرفداران تأویل) و مدافعان آن(آیات مثبت تأویل، امتناع حمل صفات خدا به معانی ظاهری، احادیث دال بر جواز تأویل، امتناع برخی نصوص از اخذ معانی ظاهری)، با نقد و بررسی(نقضی و حلی) آنها و به رغم اختلاف نظرها در شمول تأویل در آیات، میتوان گفت که تأویل قرآن و حمل معنای آیات برخلاف معانی ظاهری آنها، در مصادیقی که حمل بر ظاهر کلام مستلزم مخالفت با محکمات قرآن، ضروری دین و ادله قطعی باشد، جایز و امکانپذیر است.
کلیدواژهها