نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ناصر شعبانی ¹
• مصطفی سلطانی ²

¹ دانشجوی دکتری شیعه‌شناسی(گرایش کلام) دانشگاه ادیان و مذاهب قم، قم، ایران

² دانشیار، گروه مذاهب کلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

چکیده

در این که امامت، یک مقام انتخابی است یا انتصابی، میان مسلمانان اختلاف است: از یک سو، امامیه با تبیینی عقلانی، تعیین امام را امری انتصابی و تنصیصی از جانب پروردگار متعال و پیامبر(صلی الله علی و آله) می داند زیرا اولا تعیین امام، لطفی است از جانب پروردگار برای اصلاح امور بندگانش و هر لطفی، بر خدا لازم است بنابراین، خدای متعال امام را خود تعیین می فرماید و ثانیا از نظر قرآن، امام باید افضل و معصوم باشد و جز خداوند که محیط بر ماکان و ما یکون است، کسی عالم بر عصمت و افضلیت افراد نیست؛ پس باید خداوند بر امامت امام، تصریح بفرماید. علامه حلی در کتاب نهج الحق، مؤید این دیدگاه است. از سوی دیگر اهل سنت، تعیین امام را امری انتخابی و بر عهده ی مردم می داند و معتقد است که نصی در این زمینه وارد نشده است و پیامبر تعیین نفرموده که چه کسی بعد از او، امام امت و جانشین پیامبر است به همین خاطر تعیین امام و جانشین پیامبر  بر عهده ی انسان ها نهاده شده است ، فضل بن  روزبهان در کتاب ابطال الباطل، این دیدگاه را مطرح می کند. ما در این بررسی، به دنبال تبیین اندیشه های این دو عالم و بازشناسی اندیشه های اصیل شیعه هستیم تا پاسخی باشد بر معاندین با مذهب امامیه.

کلیدواژه‌ها

• امامت
• ولایت
• علامه حلی
• فضل بن روزبهان
• نهج الحق و کشف الصدق
• ابطال الباطل

عنوان مقاله [English]

A Comparative survey on Imamate from the Viewpoint of Allameh Hilli and Fazl Ibn Roozbehan with an Emphasis on the Books Nahj-ul-Hagh and Ibtal-ul-Batil

نویسندگان [English]

• ناصر شعبانی ¹
• Mostafa Soltani ²

¹ Ph.D Student of Shia Studies, University of Religions and Denominations, Qom, Iran

² Associate Professor, Department of Theological Religions, University of Religions and Religions, Qom, Iran

چکیده [English]

It has long been a place of dispute amongst the Muslims whether Imamate is a position to be granted to Imam through election or appointment; on the one hand, the Imamyya School, based on a rational explanation, holds that Imam is to be immediately appointed by the Word of God and His Messenger (PBUH); They first argue that like all other mercies He is expected to bestow, the appointment of Imam is a mercy of God so that to amend His servant's affairs, and secondly, since Quran requires Imam to be innocent and superior and God is the only aware of the quality of everyone in the universe, He just has the right to endorse the Imamate of Imam, the viewpoint affirmed by Allameh Hilli in his Nahj-ul-Hagh. On the other hand, the Sunni School considers that there is not any text denoting the appointment of Imam neither by God nor by the prophet and the designation of Imam is an election to be done by the people, the viewpoint affirmed by Fazl Ibn Roozbehan in Ibtal-ul-Batil. This thesis comparatively surveys viewpoints of the two scholars, representatives of two Mainstreams of thought in the Muslim world, firstly to clarify the original thought of Shia, secondly to respond to the enemies of Imamyya School, and thirdly to revise their probable commonalities to be employed for the closeness of Shia and Sunni Muslims.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Imamate
• Vilayat
• Allameh Hilli
• Fazl Ibn Roozbehan
• Nahj-ul-Hagh va Kashf-us-Sidgh
• Ibtal-ul-Batil