نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد موسسه مذاهب اسلامی

2 دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی جامعه المصطفی العالمیه شعبه اصفهان، اصفهان، ایران

3 عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب قم، قم، ایران

چکیده

مسئله پاکدامن بودن همسران پیامبر خدا، از مسائلی است که علمای شیعه نیز همسو با اهل سنت، آن را امری مسلم دانسته و در آثار خود به آن تصریح کرده‌اند. ولی عوامل تکفیری درصددند، به بهانه اینکه افراد معدودی به نام شیعه، برخی از زنان پیامبر را متهم به عدم پاکدامنی نموده‌اند، تمامی شیعیان را به داشتن چنین باور ناصحیحی متهم کنند. به این ترتیب که در ماجرای افک و تهمت زدن برخی افراد به همسر رسول خدا، مفسران شیعه نسبت به دفاع از وجهه ایشان قلم می‌زنند. لذا این نوشتار بر آن است، با یادآوری آرای بدنه علمای شیعه، مبنی بر عفیف دانستن همسران همه انبیا از جمله رسول خاتم، بر این مسئله تأکید کند که موضع گیری ناصحیح چند نفر از اعضای یک گروه را نباید به نام همه اعضا ثبت نمود. چه اینکه در میان بزرگان مذاهب غیرشیعی نیز سخنان قابل تأملی درمورد همسران انبیا دیده می‌شود که نباید به بدنه آن مذهب، تعمیم داده شود.

کلیدواژه‌ها

قرآن کریم.
آلوسی، شهاب­الدین محمود بن عبدالله. (۱۴۱۵ ق.). روح المعانی: فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی‌. تحقیق عبدالبارى عطیه‌ و دیگران. چاپ اول. بیروت: دار­الکتب العلمیة (منشورات محمدعلی بیضون‏).
ابن­ ابی­حاتم. عبدالرحمان بن محمد. ( 1419ق.). تفسیر القرآن العظیم. تحقیق: اسعد محمد الطیب. چاپ سوم‌. مکه: مکتبة نزار مصطفی الباز.
ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن بن علی. (1422ق.). زاد المسیر؛ فی علم التفسیر. تحقیق: عبدالرزاق المهدی. چاپ اول‌. بیروت: دار الکتاب العربی.
ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن علی بن محمد الجزری.( 1409ق.). اسد الغابة؛ فی معرفة الصحابة. بیروت: دارالفکر.
ابن عاشور، محمد الطاهر. (1997م.). التحریر و التنویر. تونس: دار سحنون.
ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله. (1412ق.). الاستیعاب؛ فی معرفة الاصحاب. تحقیق: علی محمد بجاوی. چاپ اول. بیروت: دار الجیل.
البانی، محمد ناصرالدین.( 1995- 1996- 2002م.). سلسلة الاحادیث الصحیحة؛ و شیء من فقهها و فوائدها. چاپ اول‌. ریاض: مکتبة المعارف.
بخاری، محمد بن اسماعیل. (1422ق). صحیح البخاری. تحقیق: محمدزهیر بن ناصر. چاپ اول‌. بیروت: دارطوق النجاة.
بروجردی، سید محمدابراهیم. (1366ش.). تفسیر جامع. چاپ ششم. تهران: انتشارات صدر.
بلاغی، محمدجواد. (بی‌تا). آلاء الرحمن؛ فی تفسیر القرآن‌. تحقیق بنیاد بعثت. واحد تحقیقات اسلامی‌. چاپ اول. قم: وجدانی‌.
حدادعادل، غلامعلی و دیگران. (1383ش.).دانشنامه جهان اسلام. تحقیق: حسن طارمی راد. چاپ اول‌. تهران: بنیاد دایرة المعارف اسلامی.
حقی برسوی، اسماعیل بن مصطفی‌. (بی‌تا.). تفسیر روح البیان‌. چاپ اول‌. بیروت: دار الفکر.
رفاعی، عبدالجبار.(1371ش.). معجم ما کتب عن الرسول و أهل البیت. چاپ اول. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌.
سبحانی تبریزی، جعفر. (‌1412ق.). الالهیات؛ علی هدی الکتاب و السنة و العقل. چاپ سوم‌. قم: المرکز العالمی للدراسات الاسلامیه.
سبحانی تبریزی، جعفر. (‌1410ق.‌). کلیات فی علم الرجال. چاپ دوم‌. قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم.
سقاف، علوی بن عبدالقادر و دیگران. (1437ق.). عائشة ام المؤمنین. چاپ دوم‌. ظهران - عربستان: مؤسسه الدرر السنیة.
سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر. (1404ق.). الدر المنثور؛ فی التفسیر بالماثور. چاپ اول. قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
محقق شوشتری، محمدتقی. (۱۴۱۰ ق.). قاموس­الرجال. چاپ دوم‌. قم‌: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌.
شیخ صدوق، محمد بن علی بن بابویه. (1385ش.). علل الشرائع. چاپ اول‌. قم: کتاب فروشی داوری‌.
طبرسی، فضل بن حسن.( 1372ش.). مجمع البیان؛ فی تفسیر القرآن. چاپ سوم‌. تهران: انتشارات ناصرخسرو.
طبری، محمد بن جریر. (1412ق.). جامع البیان؛ فی تفسیر القرآن. چاپ اول. بیروت:‌ دار المعرفه.
طوسی، محمد بن حسن. (بی‌تا). التبیان؛ فی تفسیر القرآن. تحقیق: احمد حبیب عاملی. چاپ اول. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
علامه­طباطبائی، سید محمدحسین. (1390ق.). المیزان؛ فی تفسیر القرآن. چاپ دوم. بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
علامه طباطبائی، سید محمدحسین. (1374ش.). المیزان؛ فی تفسیر القرآن‏. ترجمه سید محمدباقر موسوى همدانی. قم‌: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌.
عونی، حاتم بن عارف.( 2015م.). تکفیر اهل الشهادتین؛ موانعه و مناطاته. چاپ اول. بیروت: مرکز نماء.
غروی اصفهانی، سید محمدجواد. مغرب و هلال. (1370ش.). چاپ اول. تهران: انتشارات نگارش.
قمی، علی بن ابراهیم. (1404ق‌-1363ش.). تفسیرالقمی. تحقیق: سیدطیب موسوی جزایری. چاپ سوم.  قم: دارالکتاب.
مولودی، سپهروز. (1378ش.). عایشه در حیات محمد. چاپ ششم. تهران: نشر اوحدی.
یوسفی غروی، محمدهادی و دیگران. (۱۳۹۳ش.). دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم. تحقیق عبدالرضا عسگری وادقانی. چاپ دوم. تهران: شرکت چاپ و نشر بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی.
[1]        
قرآن کریم.
آلوسی، شهاب­الدین محمود بن عبدالله. (۱۴۱۵ ق.). روح المعانی: فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی‌. تحقیق عبدالبارى عطیه‌ و دیگران. چاپ اول. بیروت: دار­الکتب العلمیة (منشورات محمدعلی بیضون‏).
ابن­ ابی­حاتم. عبدالرحمان بن محمد. ( 1419ق.). تفسیر القرآن العظیم. تحقیق: اسعد محمد الطیب. چاپ سوم‌. مکه: مکتبة نزار مصطفی الباز.
ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن بن علی. (1422ق.). زاد المسیر؛ فی علم التفسیر. تحقیق: عبدالرزاق المهدی. چاپ اول‌. بیروت: دار الکتاب العربی.
ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن علی بن محمد الجزری.( 1409ق.). اسد الغابة؛ فی معرفة الصحابة. بیروت: دارالفکر.
ابن عاشور، محمد الطاهر. (1997م.). التحریر و التنویر. تونس: دار سحنون.
ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله. (1412ق.). الاستیعاب؛ فی معرفة الاصحاب. تحقیق: علی محمد بجاوی. چاپ اول. بیروت: دار الجیل.
البانی، محمد ناصرالدین.( 1995- 1996- 2002م.). سلسلة الاحادیث الصحیحة؛ و شیء من فقهها و فوائدها. چاپ اول‌. ریاض: مکتبة المعارف.
بخاری، محمد بن اسماعیل. (1422ق). صحیح البخاری. تحقیق: محمدزهیر بن ناصر. چاپ اول‌. بیروت: دارطوق النجاة.
بروجردی، سید محمدابراهیم. (1366ش.). تفسیر جامع. چاپ ششم. تهران: انتشارات صدر.
بلاغی، محمدجواد. (بی‌تا). آلاء الرحمن؛ فی تفسیر القرآن‌. تحقیق بنیاد بعثت. واحد تحقیقات اسلامی‌. چاپ اول. قم: وجدانی‌.
حدادعادل، غلامعلی و دیگران. (1383ش.).دانشنامه جهان اسلام. تحقیق: حسن طارمی راد. چاپ اول‌. تهران: بنیاد دایرة المعارف اسلامی.
حقی برسوی، اسماعیل بن مصطفی‌. (بی‌تا.). تفسیر روح البیان‌. چاپ اول‌. بیروت: دار الفکر.
رفاعی، عبدالجبار.(1371ش.). معجم ما کتب عن الرسول و أهل البیت. چاپ اول. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌.
سبحانی تبریزی، جعفر. (‌1412ق.). الالهیات؛ علی هدی الکتاب و السنة و العقل. چاپ سوم‌. قم: المرکز العالمی للدراسات الاسلامیه.
سبحانی تبریزی، جعفر. (‌1410ق.‌). کلیات فی علم الرجال. چاپ دوم‌. قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم.
سقاف، علوی بن عبدالقادر و دیگران. (1437ق.). عائشة ام المؤمنین. چاپ دوم‌. ظهران - عربستان: مؤسسه الدرر السنیة.
سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر. (1404ق.). الدر المنثور؛ فی التفسیر بالماثور. چاپ اول. قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
محقق شوشتری، محمدتقی. (۱۴۱۰ ق.). قاموس­الرجال. چاپ دوم‌. قم‌: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌.
شیخ صدوق، محمد بن علی بن بابویه. (1385ش.). علل الشرائع. چاپ اول‌. قم: کتاب فروشی داوری‌.
طبرسی، فضل بن حسن.( 1372ش.). مجمع البیان؛ فی تفسیر القرآن. چاپ سوم‌. تهران: انتشارات ناصرخسرو.
طبری، محمد بن جریر. (1412ق.). جامع البیان؛ فی تفسیر القرآن. چاپ اول. بیروت:‌ دار المعرفه.
طوسی، محمد بن حسن. (بی‌تا). التبیان؛ فی تفسیر القرآن. تحقیق: احمد حبیب عاملی. چاپ اول. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
علامه­طباطبائی، سید محمدحسین. (1390ق.). المیزان؛ فی تفسیر القرآن. چاپ دوم. بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
علامه طباطبائی، سید محمدحسین. (1374ش.). المیزان؛ فی تفسیر القرآن‏. ترجمه سید محمدباقر موسوى همدانی. قم‌: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌.
عونی، حاتم بن عارف.( 2015م.). تکفیر اهل الشهادتین؛ موانعه و مناطاته. چاپ اول. بیروت: مرکز نماء.
غروی اصفهانی، سید محمدجواد. مغرب و هلال. (1370ش.). چاپ اول. تهران: انتشارات نگارش.
قمی، علی بن ابراهیم. (1404ق‌-1363ش.). تفسیرالقمی. تحقیق: سیدطیب موسوی جزایری. چاپ سوم.  قم: دارالکتاب.
مولودی، سپهروز. (1378ش.). عایشه در حیات محمد. چاپ ششم. تهران: نشر اوحدی.
یوسفی غروی، محمدهادی و دیگران. (۱۳۹۳ش.). دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم. تحقیق عبدالرضا عسگری وادقانی. چاپ دوم. تهران: شرکت چاپ و نشر بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی.