سعید طاووسی مسرور؛ مهدیه پاکروان؛ زهرا سالاریان
چکیده
تتبع در جوانب مختلف مهدویت بهمنزله تکمیل قطعاتی است که تصویر جامعتری از این مسئله و زوایای مختلف آن در اختیار مهدویتپژوهان قرار میدهد که راهگشای حل مسائل مرتبط با مهدویت است. یکی از جوانب این بحث، بازشناسی آثار مهدوی متقدم است. در این پژوهش آنچه بر نگارشهای مهدوی امامیه موردبررسی قرار گرفته است گونهشناسی جامعی در ...
بیشتر
تتبع در جوانب مختلف مهدویت بهمنزله تکمیل قطعاتی است که تصویر جامعتری از این مسئله و زوایای مختلف آن در اختیار مهدویتپژوهان قرار میدهد که راهگشای حل مسائل مرتبط با مهدویت است. یکی از جوانب این بحث، بازشناسی آثار مهدوی متقدم است. در این پژوهش آنچه بر نگارشهای مهدوی امامیه موردبررسی قرار گرفته است گونهشناسی جامعی در سه محور موضوع تألیفات، مذهب نگارندگان و زمان نگارش اثر در سه مقطع عصرحضور، غیبتصغری و غیبتکبری تا قرن پنجم است. بر این اساس در مقاله حاضر به کلیه آثار روایی، کلامی، تفسیری، تاریخی و فرق که مؤلفان آنها امامی بودهاند، اشاره شده است. در کنار آثاری که صراحتاً و بهطور خاص درباره مهدویت نوشته شدهاند، انواع گونههای آثاری که بهطور ضمنی به مهدویت پرداختهاند، نیز شناسایی شدهاند. این آثار عبارتاند از: کتب ملاحم، کتب الاوصیاء، کتبی درباره اثنیعشر، کتب عددالائمه، کتب درباره نواب اربعه و برخی کتب با عنوان الامامه و نیز یک کتاب معجزهنگاری و یک کتاب فرقهشناسی. نتایج این پژوهش پیشتازی کمّی و کیفی آثار امامیه قطعیه (اثنی عشریه) نسبت به فرق منشعب شده از امامیه در انواع گونههای مهدویتنگاری و نیز عدم اتکای آثار مهدوی امامیه قطعیه به آثار واقفه را نشان میدهد. علاوه بر این، در دروه آغاز غیبتکبری تا قرن پنجم، درحالیکه از واقفیان و آثار آنها چیزی باقی نمانده است؛ آثار امامیه بیش از دو برابر شده است