روش بازیابی اندیشه های کلامی شیخ کلینی

اسماعیل اثباتی

دوره 4، شماره 7 ، دی 1402، صفحه 7-37

https://doi.org/10.22054/jcst.2024.77888.1149

چکیده
  محمد بن یعقوب کلینی رازی (د.329 ق)، در تدوین مهم‌ترین جامع حدیثی شیعه، پیش از پرداختن به مباحث فقهی، روایات اعتقادی را در دو جلد مطرح کرده است. این بخش یکی از مهم‌ترین منابع احادیث اعتقادی شیعه است. استفاده بهینه از این بخش درگرو پی بردن به اندیشه‌ها و نوع نگاه شیخ کلینی به هر موضوع است. ازآنجاکه الکافی تنها اثر بازمانده از شیخ کلینی ...  بیشتر

‌‌‌‌گونه‌شناسی‌ آثار امامیه در حوزه مهدویت تا قرن پنجم هجری قمری (بر اساس سنجه‌های موضوع، مذهب و دوره زمانی)

سعید طاووسی مسرور؛ مهدیه پاکروان؛ زهرا سالاریان

دوره 4، شماره 7 ، دی 1402، صفحه 39-96

https://doi.org/10.22054/jcst.2024.76477.1138

چکیده
  تتبع در جوانب مختلف مهدویت به‌منزله تکمیل قطعاتی است که تصویر جامع‌‌تری از این مسئله و زوایای مختلف آن در اختیار مهدویت‌‌پژوهان قرار می‌‌دهد که راهگشای حل مسائل مرتبط با مهدویت است. یکی از جوانب این بحث، بازشناسی آثار مهدوی متقدم است. در این پژوهش آنچه بر نگارش‌های مهدوی امامیه موردبررسی قرار گرفته است گونه‌‌شناسی جامعی در ...  بیشتر

بررسی و نقد دیدگاه پوزیتیویستی آگوسنت کنت در باب منشأ دین بر اساس نظریه فطرت شهید مطهری

عبدالله حسینی اسکندیان؛ قربانعلی کریم زاده قراملکی

دوره 4، شماره 7 ، دی 1402، صفحه 97-120

https://doi.org/10.22054/jcst.2024.74084.1132

چکیده
  منشأ دین یکی از مباحث مهم در فلسفه دین و کلام جدید است که در مورد آن دیدگاه‌های مختلفی از سوی متفکران غربی و اندیشمندان اسلامی مطرح شده است. آگوست کنت جامعه‌شناس مشهور فرانسوی منشأ دین را جهل آدمی می‌داند. ازآنجایی‌که نگرش وی در این زمینه مبتنی بر مراحل تکامل اندیشه بشر است و دین را محصول مرحله اول، یعنی دوره تبیین الهیاتی پدیده‌ها ...  بیشتر

استنباط ولایت‌فقیه از آیه اولی‌الامراز منظر فریقین

محبوبه قبادپور؛ حسین شاهبازپور

دوره 4، شماره 7 ، دی 1402، صفحه 121-143

https://doi.org/10.22054/jcst.2024.76614.1141

چکیده
  آیه 59 سوره نساء که از آن به آیه اولی‌الامر یاد می‌شود، از مهم‌ترین ادلّه مشروعیت اطاعت در حوزه مرجعیت دینی و سیاسی در قرآن است که به مسئله رهبری امت اسلامی و اطاعت مطلق همه مسلمانان از آنان اختصاص دارد. بر اساس این آیه، مؤمنین موظف هستند نزاع و مسائل مربوط به جنگ و صلح را به اولی‌الامر ارجاع دهند، درنتیجه آنان از وظایف و اختیاراتی ...  بیشتر

پیوندهای تاریخی بین تشیع و تصوف: تحلیل تاریخی از ارتباط غلات و نسبت آنها با تصوف و تشیع در اسلام

محمد اسماعیل عبداللهی؛ ابوالفضل تاجیک؛ احسان احمدی خاوه

دوره 4، شماره 7 ، دی 1402، صفحه 145-141

https://doi.org/10.22054/jcst.2024.76461.1137

چکیده
  در طول تاریخ اسلام، اتهام شیعی گری به برخی از صوفیان و اتهام صوفیگری به برخی شیعیان سبب شده است تا نسبت این دو جریان فکری تاریخ اسلام کانون توجه محققان قرار گیرد. مسئله اساسی موردبحث این مقاله این است که چه نحوه ارتباطی بین تشیع و تصوف و غلو برقرار است و بسترهای زمینه‌ساز اثرگذاری هر یک بر دیگری چه بوده است؟ فرضیه اولیه تحقیق عبارت ...  بیشتر

نقد و بررسی دیدگاه هایدگر پیرامون معنای زندگی و مقایسه آن با دیدگاه دینی

سید جابر موسوی راد

دوره 4، شماره 7 ، دی 1402، صفحه 173-190

https://doi.org/10.22054/jcst.2024.77971.1151

چکیده
  بحث از معنای زندگی یکی از دغدغه‌های اساسی بشر امروز است. هایدگر اگرچه که به‌طور مستقیم به این بحث نپرداخته، اما از میان آراء و نظریاتش می‌توان به دیدگاه وی در این رابطه پی برد. وی بشر امروز را بی‌خانمان و دچار نیهیلیسم وجودی می‌داند. وی راه‌حل خود را ابتدا بازگشت به وجود و زندگی اصیل خودمختار می‌داند و در دوره دوم عمر خود برای معنابخشیدن ...  بیشتر

بررسی تطبیقی سماع موتی از دیدگاه محمدشفیع عثمانی و آیت الله جوادی آملی

محمدطیب بامری؛ سیدمحمدحسین موسوی؛ ابراهیم نوری

دوره 4، شماره 7 ، دی 1402، صفحه 191-217

https://doi.org/10.22054/jcst.2024.77147.1148

چکیده
  در آیات قرآن سماع موتی، به معانی مختلفی به کار رفته است. در برخی از آیات منظور از سماع موتی شنیدن سخن زندگان توسط مردگان است؛ مانند آیاتی که به سخن گفتن حضرت صالح ع با قوم خود پس از هلاکتشان و خطاب قرار گرفتن کشته‌شدگان جنگ بدر و احد توسط پیغمبر(ص) دلالت دارند. در بعضی از آیات سماع موتی از ایمان نیاوردن کافران و عدم پذیرش سخن حق از سوی ...  بیشتر

بررسی مقایسه‌ای عصمت انبیاء در قرآن و عهدین از دیدگاه کلامی شیعه

صالح حسن زاده؛ علی کربلایی پازکی؛ مرضیه تیموری شبان

دوره 4، شماره 7 ، دی 1402، صفحه 219-248

https://doi.org/10.22054/jcst.2024.77897.1150

چکیده
  یکی از مسائل مورد اختلاف میان شیعیان با یهودیان و مسیحیان، مسئله عصمت پیامبران الهی است. متکلمان شیعه به عصمت تمام پیامبران الهی معتقد هستند، گرچه در محدوده آن اختلاف‌نظر دارند. در مقابل یهودیان، ویژگی عصمت را بر مبنای تورات، صرفاً به حضرت موسی(ع) و مسیحیان بر اساس انجیل، به حضرت عیسی(ع) نسبت داده‌اند؛ بنابراین در مقاله حاضر، با رویکرد ...  بیشتر

ادلۀ حجیت اجماع در مسائل اعتقادی از دیدگاه متکلمان

سید مجتبی میردامادی؛ محمدعلی سوهانی

دوره 4، شماره 7 ، دی 1402، صفحه 249-282

https://doi.org/10.22054/jcst.2024.78154.1152

چکیده
  اجماع یکی از منابع دستیابی به احکام است که احیاناً در اعتقادات نیز می‌تواند منبع باشد. در کتاب‌های کلامی دانشمندان اسلامی، شیعه و یا سنی، برای اثبات بعضی از آموزه‌های اعتقادی، از دلیل اجماع استفاده شده است، حال باید دید که آیا این اجماعات حجیت دارد؟ و ملاک اعتبار و محدوده حجیت آن کدام است؟این تحقیق متکفل بررسی پاسخ سؤالات فوق از ...  بیشتر

بررسی ابعاد توحید نزد وهابیت و شیعه در بستر اندیشه‌های قرآنی علامه جوادی آملی

مهدی زندی

دوره 4، شماره 7 ، دی 1402، صفحه 283-304

https://doi.org/10.22054/jcst.2024.77447.1145

چکیده
  در بیشتر آثاری که به نقد وهابیت اختصاص دارند، آن دسته از اعمال مسلمانان که ازنظر وهابیان مصداق شرک محسوب می‌شوند، موردبررسی قرار گرفته‌اند. گرچه نقدهایی که به این صورت مطرح شده‌اند، تصویر نادرست وهابیان از اعتقادات سایر مسلمانان را نشان می‌دهند؛ اما آنچه ضروری است نقد مبانی اندیشه وهابیت است. ازآنجایی‌که محورهای اصلی تفکر وهابیت ...  بیشتر

مطالعه مقایسه ای تجسم اعمال در نگاه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان و دکتر زحیلی در تفسیر المنیر

مریم عادل نیا

دوره 4، شماره 7 ، دی 1402، صفحه 305-330

https://doi.org/10.22054/jcst.2022.66296.1077

چکیده
  یکی از موضوعاتی که در تفاسیر مختلف موردبررسی قرار گرفته است، بحث تجسم اعمال است. دو مفسر معاصر، علامه طباطبایی و دکتر زحیلی نیز در تفسیر خود به این موضوع پرداخته و تکوینی یا قراردادی بودن جزای اعمال را بر اساس دیدگاه خود تبیین کرده‌اند. دکتر زحیلی در آثار خود، بحث تجسم اعمال را با عنوان مستقلی مطرح نکرده است، اما در میان مطالب تفسیر ...  بیشتر

تحلیل ارتباط قضا و قدر با بداء از نگاه فریقین

سعید خدادادی؛ محمد علی رضایی چراتی؛ مجتبی قراباغی؛ سعید محمد پور

دوره 4، شماره 7 ، دی 1402، صفحه 231-254

https://doi.org/10.22054/jcst.2024.77574.1146

چکیده
  یکی از مهم‌ترین بحث‌های کلامی مسئله قضا و قدر علمی و ناسازگاری آن با بداء است. برخی از علمای عامه بر این باور هستند که هرگز تغییری در قضا و قدر الهی ایجاد نمی‌شود، زیرا این امر را با علم خداوند مغایر می‌دانند. در مقابل این گروه، امامیه معتقد به تغییر قضا و قدر الهی هستند، زیرا ازنظر آنان قضا و قدر بر دو قسم است: قضا و قدر حتمی؛ قضا و ...  بیشتر