ادلۀ حجیت اجماع در مسائل اعتقادی از دیدگاه متکلمان

سید مجتبی میردامادی؛ محمدعلی سوهانی

دوره 4، شماره 7 ، دی 1402، ، صفحه 249-282

https://doi.org/10.22054/jcst.2024.78154.1152

چکیده
  اجماع یکی از منابع دستیابی به احکام است که احیاناً در اعتقادات نیز می‌تواند منبع باشد. در کتاب‌های کلامی دانشمندان اسلامی، شیعه و یا سنی، برای اثبات بعضی از آموزه‌های اعتقادی، از دلیل اجماع استفاده شده است، حال باید دید که آیا این اجماعات حجیت دارد؟ و ملاک اعتبار و محدوده حجیت آن کدام است؟این تحقیق متکفل بررسی پاسخ سؤالات فوق از ...  بیشتر

بازنگاهی به تفویض معتزله از منظر متکلمان امامیه و اشاعره

احمدرضا کفراشی

دوره 4، شماره 6 ، فروردین 1402، ، صفحه 29-50

https://doi.org/10.22054/jcst.2023.71050.1100

چکیده
  میزان تأثیر و دخالت انسان در افعال صادره از او، یکی از مباحث مهمی است که همواره در طول تاریخ کلام اسلامی مورد توجه اندیشمندان فرقه‌های مختلف کلامی اسلامی قرار گرفته‌است. بر این اساس، نظریه‌های جبر‌گرایی، نظریة کسب، تفویض و امرٌ بین‌الأمرین مطرح شده‌است. برخی که از علوم الهی ائمه(ع) برخوردار نبوده‌اند، به سبب دفاع از اختیار و آزادی ...  بیشتر

جریان علیت بین مذاهب چهارگانه اسلامی

سیدصدرالدین طاهری موسوی؛ مریم خوشنویسان

دوره 4، شماره 6 ، فروردین 1402، ، صفحه 215-239

https://doi.org/10.22054/jcst.2023.75937.1130

چکیده
  بحث این مقاله پیرامون علیت، به ویژه علیت فاعلی است و بنای نگارندگان بر این است که مطلب به طریق تطبیقی میان سران و برخی از بزرگان فرقه‌های کلامی اسلامی بررسی شود. در این مقاله، ابتدا تعریف علیت به صورت گزارشی بیان شد، سپس پیرامون اهمیت این بحث از جنبه‌های فلسفی وکلامی به‌کوتاهی توضیح داده شد و تفاوت دیدگاه فلسفی و کلامی دربارة علیت ...  بیشتر

عدم انتساب جبر به اشاعره با محوریت حکمت متعالیه

طیبه خسروی؛ علی الله بداشتی

دوره 3، شماره 4 ، فروردین 1401، ، صفحه 45-66

https://doi.org/10.22054/jcst.2022.65151.1071

چکیده
  مکتب اشعری در توحید افعالی همانند شیعه، تمام امور هستی را به خداوند نسبت میدهد و اراده انسان را در هر لحظه محتاج علت میداند. لذا تفسیر نظریه کسب به جبر، قابل تردید و بررسی میباشد. در پی بررسی دقیقتر انتساب جبر به اشاعره، از دو طریق موضوع بررسی شده است. تفاوت قدرت و اراده در انسان و همچنین اعتقاد به قضا وقدر و رابطه آن با اختیار انسان با ...  بیشتر

غایتمندی افعال الهی از دیدگاه متکلمان اسلامی

احمد شجاعی

دوره 1، شماره 1 ، تیر 1398، ، صفحه 231-207

https://doi.org/10.22054/jcst.2019.43046.1018

چکیده
  بحث از غایت‌شناسی، به‌ویژه مسئلة غایتمندی افعال الهی، از مباحث مهم در حوزة معارف دینی، مخصوصاً در علم کلام است. برای هر ذهن فعال و کنجکاوی، این مسئله مطرح است که آیا افعال الهی معلل به غرض و غایت است یا نه، به‌خصوص در حوزة آفرینش ـ که مهم‌ترین فعل الهی استـ  آیا می‌توان برای آفرینش الهی غرضی ترسیم کرد؟ و اگر پاسخ مثبت است، آن غرض ...  بیشتر